ریبرندینگ چیست؟

از آنجایی که بسیاری از شرکت‌ها در مرحله برندینگ عجولانه عمل می‌کنند، پس از مدتی نیاز به ریبرندیگ وجود دارد. ریبرندینگ یا بازسازی برند، اتفاقی است که به‌وفور در دنیای استارتاپ‌های اینترنتی امروز دیده می‌شود. معمولاً برندهایی که دارای تجربه کاری ناموفق یا بازار فروش پایینی هستند، برای پاره‌ای از اصلاحات، ریبرندیگ می‌کنند. این فرایند می‌تواند شامل تغییر جلوه‌های بصری سایت مانند لوگو، تصاویر، بروشورها، پوسترها و… باشد یا ارزش‌ها و برنامه‌هایی که در مراحل اجرایی یک برند وجود دارد. البته بسیاری از برندهای موفق نیز برای تنوع یا اصلاح برخی از نواقص خود به ریبرندیگ روی می‌آورند. در دنیای دیجیتال امروز، ریبرندیگ راهکار مناسبی برای به‌روز شدن یک برند محسوب می‌شود.

تعریف ریبرندینگ

ریبرندینگ (Rebranding) نوعی ایجاد تنوع در لوگو، رنگ، چشم انداز، شعار تبلیغاتی، نام تجاری یا هر گونه تغییری است که با هدف بهبود ذهنیت مردم انجام می‌شود. ریبرندیگ را می‌توان همپا شدن با سلیقه و خواسته مردم دانست و نتیجه آن ایجاد رقابت و رشد بیشتر اعتبار برند خواهد بود. در این روش، برند شما احیا می‌شود و با نیازهای افراد تطابق داده می‌شود. آنچه در ریبرندینگ اهمیت زیادی دارد، استفاده از عناصر بصری ویژه، تغییر چشم‌ اندازها و تولید محتواهای با کیفیت بیشتر است. بسیاری از افراد نسبت به برندهایی که ریبرندیگ انجام می‌دهند، نگرش خوبی دارند و احساس می‌کنند که برند محبوب آن‌ها برای سلیقه و نظر مخاطبان خود ارزش قائل می‌شود. 

انواع ریبرندینگ

به‌طور کلی ریبرندینگ به دو صورت جزئی و کلی دسته بندی می‌شود. بهتر است قبل از اقدام به ریبرندینگ موضع خود را مشخص کنید و این کار را با استراتژی مناسب انجام دهید. 

• ریبرندینگ جزئي (Partial Rebranding): این حالت معمولاً در مواقعی که یک شرکت مایل به ایجاد تنوع در لوگو یا تصاویر سایت خود است،‌ اتفاق افتد. یک تغییر ظاهری در لوگو، تغییر اهداف کسب و کار یا مشخص کردن ارزش‌های جدید ممکن است در دسته ریبرندینگ جزئی قرار بگیرند. 
• ریبرندینگ ادغامی: این نوع ریبرندینگ معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت دارای مالک جدیدی است یا اینکه دو شرکت قرار است با یکدیگر ادغام شوند. در این شرایط باید نظر و دیدگاه هر دو سو را مدنظر داشت و مطابق با سلیقه مخاطبان آن‌ها عمل کرد.     
• ریبرندینگ کلی: همانطور که مشخص است، در این استراتژی محتوایی، تغییرات پایه‌ای مانند تغییر کلی برنامه، ارزش‌ها، اصول راهبردی و بازنگری مدنظر قرار می‌گیرند. در این زمان شما اصول کلی، ماموریت‌ها و ارزش‌های برند خود را تغییر می‌دهید. این کار معمولاً برای حذف نام تجاری نامعتبر یا بی‌کیفیت انجام می‌شود. در این نوع ریبرندینگ می‌توانید عکاسی، استراتژی برند، هویت نام تجاری و حتی بازاریابی برند را تغییر دهید. دقت داشته باشید که این نوع تغییر نیازمند تحقیقات گسترده، زمان بیشتر و استراتژی هوشمندانه‌تری نسبت به ریبرندینگ جزئی است. 

چرا ریبرندینگ ضروری است؟

بازارها و استارتاپ‌های جهانی روز به روز درحال پیشرفته شدن و مدرن‌تر شدن هستند. برای موفقیت در این بازار نیاز است که بتوانیم با سرعت آن حرکت کنیم و به نیازهای مخاطبان خود پاسخ دهیم. یک برند قدیمی هرچقدر هم که کیفیت محصولات،‌ قیمت مناسب و پشتیبانی پس از فروش داشته باشد، باز هم ممکن است در بازارهای پر زرق و برق امروزی شکست بخورد. راهکار مناسب برای تمامی برندها، انجام ریبرندینگ خواهد بود؛ البته این کار باید با استراتژی مناسب انجام شود و همیشه موفقیت آمیز نیست. 

ممکن است یک کسب و کار نیازی به ریبرندینگ کلی نداشته باشد و تنها با یک تغییر جزئی در لوگو برند یا شعار خود مخاطبان جدید خود را پیدا کند. قبل از انجام ریبرندینگ بهتر است این سوالات را از خود بپرسید که هدف من از ریبرندینگ چیست؟ ایجاد یک تغییر چقدر می‌‌تواند در نام تجاری و اعتبار برند تأثیرگذار باشد و…. معمولاً ریبرندینگ به دلایل زیر انجام می‌شود:

• ایجاد تغییرات درونی یا برندینگ قدیمی ضعیف
• ریبرندینگ برای برداشتن گوی سبقت از رقبا
• به‌دست آوردن مخاطبان جدید و حفظ مخاطبان قدیمی

ریبرندینگ چه تاثیری برا کسب و کار دارد؟

بسیاری از کسب و کارها در هنگام شروع کار به‌دلیل داشتن دغدغه‌های مهم‌تری مانند جمع‌آوری سرمایه یا خدمت‌رسانی به مشتریان، خود را کمتر درگیر برندینگ می‌کنند. به‌همین دلیل ممکن است پس از مدتی با پیشی گرفتن رقبا در زمینه طراحی لوگو برند و استراتژی‌های جذب مشتری، کسب و کارها دچار افول شوند. در این شرایط می‌توان با یک ریبرندینگ کلی یا جزئی اقدام به حل این مشکل کرد. این کار باعث بازآفرینی یک برند می‌شود و می‌تواند شامل تغییر محصولات و تغییر بازاریابی آن باشد. علاوه بر این ریبرندینگ می‌تواند وجهه بد یک برند را از بین ببرد و نگرش مثبتی را در افراد ایجاد کند. 

مراحل ریبرندینگ

به‌طورکلی برای انجام یک ریبرندینگ موفق نیاز است که استراتژی و سلسله مراحلی را برای خود در نظر بگیرید. این مراحل در ریبرندینگ موفق به شما کمک می‌کنند. مراحل ریبرندینگ عبارت‌اند از:

تحلیل و بررسی وضعیت فعلی برند

در قدم اول باید وضعیت فعلی برند از نظر تعداد مخاطبان، ارتباطات و موفقیت آن را در نظر بگیرید. این سوال را از خود بپرسید که آیا وضعیت فعلی برند مطابق با ایده‌آل‌های من هست یا خیر!؟ در این زمان تحلیل مخاطبان قدیمی برند بسیار مهم است. همچنین می‌‌توانید مزیت‌های رقابتی خودتان و رقبایتان را مدنظر قرار دهید و آن‌ها را تقویت کنید. در مقابل ارزش‌ها و برنامه‌های پوچ و بدون سود را کنار بگذارید.

تعیین اهداف و استراتژی‌ های جدید

حال که با نقاط قوت و ضعف برند خود آشنا شدید، می‌توانید به‌راحتی اهداف و استراتژی‌های جدید برای خود مشخص کنید. در استراتژي جدید می‌توانید چشم انداز، دیدگاه، مأموریت‌ها و حتی ارزش‌های برند را تغییر دهید. این تغییرات ریسک‌پذیر هستند؛ اما اگر با تحقیق و بررسی وضعیت فعلی و آینده فرد انجام شوند، می‌توانند نقش مهمی در رسیدن به مقصد داشته باشند. شما می‌توانید برای ایجاد ترافیک ارگانیک در گوگل، نام شرکت خود را نیز تغییر دهید. 

دقت داشته باشید که نام جدید باید روان، دارای معنی و ساده باشد تا با یک بار خواندن به‌راحتی در حافظه مردم حک شود. انتخاب شعار تبلیغاتی نیز یکی از اعمالی است که می‌تواند احساسات مخاطب خود را درگیر کرده و حس خوشایندی را در او ایجاد کند. به‌عنوان مثال شرکت ایران خودرو با شعار »راه تو را می‌خواند« کیفیت خودروهای خود را به مشتریان بازگو می‌کند. 

طراحی هویت بصری و لوگوی جدید

هویت برند به‌میزان زیادی وابسته به الگوها، لگو، تصاویر، رنگ‌ها و جذابیت‌های بصری است که برای آن استفاده می‌شود. در ریبرندینگ‌های کلی این موارد تغییر خواهند کرد و برند شما هویت جدیدی پیدا می‌کند. اگر می‌خواهید در این مرحله موفق باشید بهتر است از لوگوهای ساده و اشکال شیک استفاده کنید. از اغراق کردن در شعار یا تبلیغ‌‌های غیرواقعی به‌شدت اجتناب کنید و تنها راه‌های ارتباطی را در وبسایت قرار دهید. 

بهتر است لوگو شما به لوگو قبلی شباهت داشته باشد تا مخاطب در نگاه اول متوجه شود که این لوگو مربوط به برند شماست. لوگو برند باید مدرن باشد و تا چند سال بتواند به‌خوبی معرف شما و کسب و کارتان باشد. دقت داشته باشید که از رنگ‌های هارمونیک یا مکمل استفاده کنید تا مخاطب را جذب کنند. بهتر است از تصاویر و اشکال هندسی مطابق با سلیقه مخاطبان خود استفاده کنید و این تصاویر حامل پیام‌هایی نیز برای آن‌ها باشند. 

اجرای تغییرات و معرفی برند جدید

پس از اطمینان از مفید بودن تغییرات می‌توانید آن را با دوستان یا جامعه آماری محدودی به اشتراک بگذارید و نظرات آن‌ها را نیز بشنوید. درصورت تایید و تشویق، شما می‌توانید برند خود را معرفی کنید؛ اما دقت داشته باشید که هنوز مأموریت شما تمام نشده است! پس از معرفی بهتر است نسبت به ارزیابی کامنت‌ها نیز دقت کنید. شما می‌توانید نظر سنجی کنید و درصورت نیاز دوباره تغییرات مفیدتری داشته باشید. 

آژانس دیجیتال مارکتینگ یکی از مراکز معتبری است که شما می‌توانید در زمینه ریبرندینگ از آن استفاده کنید. در این مرکز مشاوره‌های حرفه‌ای برای کسب و کار و افزایش اعتبار برند شما انجام می‌شود که مطابق با سلیقه و خواست مخاطبان شماست. این مرکز با تضمین خدمات باکیفیتی که به افراد ارائه می‌دهد، تجربه ریبرندینگ رضایت‌بخشی را به افراد هدیه می‌کند. 

مزایای ریبرندینگ

بسیاری از افراد ریبرندینگ را نوعی ریسک تلقی می‌کنند که ممکن است مورد مخالفت برخی افراد قرار بگیرد. این درحالی است که این اتفاق در بسیاری از برندهای مطرح مانند علی بابا، دیجی کالا، تپسی و… افتاده است. از جمله مهم‌ترین مزایای ریبرندیگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

تطابق با سلیقه نسل امروز

ممکن است برخی از برندها از ریبرندینگ به‌دلیل تغییر تصور مردم و از بین بردن حالت نوستالژی آن اجتناب کنند. این درصورتی است که در دنیای کسب و کار و بازاریابی امروز، جامعه هدف ما نسل جدیدی هستند که نیازهای به روز‌تری دارند؛ پس بهتر است به ریبرندینگ اعتماد کنید و تنوع را به کسب و کار خود اضافه کنید. البته می‌توانید برای آشنایی و تداعی افراد نسل پیشین از چند المان قدیمی نیز برای معرفی برند خود استفاده کنید. 

جذب مخاطبان تازه 

بازسازی برند به مخاطبان جدید این فرصت را می‌دهد که بتوانند با برند شما در ارتباط باشند. دیدگاه مخاطبان جدید نقش مهمی در افزایش بازدید از سایت و فروش کسب و کار شما دارد. 

آپدیت شدن برند

همه انسان‌ها تنوع را دوست دارند و به‌دنبال برندهایی هستند که در عین دارا بودن سابقه بالا،‌ دچار رکود نیستند و به‌طور مداوم لوگو،‌ محصولات و پیام‌های تبلیغاتی خود را تغییر می‌دهند. 

افزایش آگاهی مردم نسبت به برند

از نظر بیولوژیکی و روانی، مغز ما نسبت به چیزهای تکراری کمتر واکنش نشان می‌دهد. در مقابل دیدن جلوه‌های بصری که برای ذهن جالب و جدید هستند، می‌توانند توجه مخاطب را به سمت برند معطوف کنند. به‌عنوان مثال ریبرندینگ می‌تواند لوگو یا طراحی پوسترها را شامل شود. 

افزایش رتبه وبسایت در گوگل 

با اصلاح نام تجاری و اضافه کردن لوگو و چشم اندازهای جدید، موتور جست‌وجوگر گوگل وبسایت شما را در صفحات اول به مشتریان معرفی می‌کند. این مورد باعث بازاریابی بهتر و شناختن بهتر کسب و کار شما به مشتریان می‌شود. 

افزایش احتمال همکاری با شرکت‌ های دیگر

اگر اعتبار و بازدید از سایت شما بالاتر رود، مطمئناً شرکت‌های بیشتری اعلام همکاری با شما می‌کنند. این موضوع باعث گسترش کسب و کار شما به‌صورت داخلی یا شاید هم با کشورهای خارجی شود. 

چه زمانی برای ریبرندینگ مناسب است؟

همانطور که اشاره شد، تغییرات بزرگ در ریبرندینگ بسیار ریسک‌پذیر هستند؛ به همین دلیل توصیه می‌شود که ریبرندینگ را با برنامه،‌ مشورت، هدف و اصولی در پیش بگیرید. برخلاف تصور بسیاری از افراد،‌ ریبرندینگ تنها برای شرکت‌های دارای مخاطبان کم و در معرض ورشکستگی نیست!‌ گاهی یک برند برای ارتقا و رشد کیفی خود به ریبرندینگ رجوع می‌کند و این همان موضوعی است که در شرکت‌های موفقی مانند مک دونالد،‌ بربری، اسنپ و تپسی دیده شد. مهم‌ترین آیتم در ریبرندینگ، تعیین زمان مناسب برای آن است. به‌طور معمول بهترین زمان برای بازسازی برند به شرح زیر است:

زمان ادغام شرکت‌ ها با یکدیگر

در این زمان به‌دلیل شریک شدن دو موسسه با یکدیگر بهتر است کسب و کار توسعه داده شود. این کار نقش مهمی در افزایش اعتماد افراد و جلوگیری از سردرگمی آن‌ها در زمینه انتخاب برند محبوب به خود است. نمونه واضح این اتفاق را می‌توان در ایران با ادغام شدن برخی بانک‌های خصوصی با بانک‌های دولتی مثال زد.

زمان ورود به بازارهای بین المللی

 برای پیشرفت در کار و ورود به بازارهای بین‌المللی نیاز به خلاقیت و تلاش بیشتری در زمینه معرفی برند، لوگو، ارزش‌ها و چشم اندازها وجود دارد. باید برند خود را به برندی یونیک تبدیل کنید که در بازارهای جهانی کلیشه نباشد و توجه شرکت‌های خارجی را به خود جلب کند. 

زمان تغییر راهبردی و ماموریت‌های جدید

در برخی مواقع به‌دلیل تغییر مالکیت یک برند به فرد دیگر، لازم است تغییراتی اساسی در لوگو، برنامه‌ها و ارزش‌ها ایجاد شود. این موضوع نقش مهمی در شناسایی کسب و کار جدید در بازار‌های جهانی دارد. 

زمان نیاز به حذف روابط عمومی ناسالم در بازار

با تغییر اساسی یک برند، مشتری‌ها و شرکت‌های همکار شما نیز تغییر خواهند کرد و می‌توانید وارد فصل دیگری از روابط و همکاری‌ها در این حوزه شوید. 

زمان تغییر موقعیت در بازار

در برخی مواقع یک برند به‌دلیل سابقه و عملکرد ضعیف در گذشته می‌تواند با اعمال ریبرندینگ تحولی را در کسب و کار خود ایجاد کند. در این مواقع باید تغییرات اساسی و با استراتژی‌های ویژه باشد تا بتواند مخاطب جدید خود را پیدا کند. این موضوع در مورد شرکت‌هایی که مایل هستند، بازار هدف خود را تغییر دهند یا اقدام به تغییر محصولات خود داشته باشند، بسیار مفید است. 

زمان ارتقا اعتبار شرکت 

یک اتفاق یا تجربه خرید ناموفق ممکن است کسب و کارهای تازه تأسیس را به‌راحتی از پا دربیاورد. ریبرندینگ می‌تواند با ایجاد نگرش جدید در ذهن افراد، اعتبار از دست رفته شما را بازگردانده و تمام تصورات منفی راجع‌ به برند شما را از بین ببرد. 

چالش ‌ها و مشکلات ریبرندینگ

ریبرندینگ پروسه‌ای است که یک شبه نمی‌توان آن را انجام داد. انجام این پروژه نیاز به استراتژی‌های هوشمندانه‌ای دارد. البته در این زمینه مشکلاتی نیز وجود دارد که به آن‌ها می‌پردازیم:

ریسک پذیر بودن

 اعتماد به برند بازسازی شده در برخی از مخاطبان به‌خصوص مخاطبان قدیمی، به سختی میسر می‌شود. این مشتریان به‌دلیل احساسات، خاطره‌ها و حس نوستالژی که از برند محبوب خود دارند از برخی تغییرات دچار ناراحتی می‌شوند. این موضوع را می‌توان با قرار دادن برخی از المان‌‌های قدیمی در کنار محصولات جدید رفع کرد.

ایجاد سردرگمی در مشتریان 

برخی از طرفداران یک برند با مشاهده ریبرندینگ تصور می‌کنند که نمونه غیراصل و تقلبی را خریداری می‌کنند؛ به‌ همین دلیل نوعی شک و عدم اعتماد را در مشتری به وجود می‌آورد.

نیاز به بازاریابی جدید 

برندی که با یک هویت جدید شروع به کار می‌کند، با مخاطبان خود بیگانه است. شناساندن دوباره برند و جلب اعتماد مشتری پروسه زمان‌بری است که نیاز به هزینه بیشتری نیز دارد. 

دریافت نتیجه معکوس

تغییراتی که در برند انجام می‌شود، ممکن است باب سلیقه مخاطب نباشد و خیلی زود در بازار شکست بخورند. این ریبرندینگ‌ها به‌سرعت رنگ می‌بازند و بهتر است برای ترمیم آن‌ها دوباره تحلیل‌ها و استراتژی‌های برندینگ جدیدی را در نظر گرفت. 

هزینه بالا 

طراحی لوگو، نوع بسته بندی، تعیین برنامه، طراحی وبسایت و… در ریبرندینگ باید مجدداً انجام شود. طبعاً برای انجام این تغییرات به طراحان، مشاوران و کارشناسان نیاز داریم تا از آن‌ها استفاده کنیم. 

زمان بر بودن 

یک ریبرندینگ موفق نیاز به استراتژی دقیق، هوشمندانه و بازبینی دارد. همه این مراحل نیاز به زمان دارند تا به بهترین شکل انجام شوند. 

جمع بندی

ریبرندینگ پروسه‌ای ریسک‌ پذیر است؛ اما اگر با استراتژی قوی و هوشمندانه تنظیم شود، فواید بسیار زیادی را خواهد داشت. شرکت‌های تولید کننده داخلی معتبر مانند کاله، مزمز، دیجی کالا، بانک ملت یا بیمه ایران همگی ریبرندینگ‌های موفقی را انجام داده‌اند. آنچه که در ریبرندینگ اهمیت دارد، شناخت وضعیت فعلی برند و بررسی نواقص آن است. در این شرایط استراتژی کار تا حدود زیادی برای رفع این مشکل مشخص می‌شوند. در مراحل بعد نیز با استفاده از مهندسان، مشاوران و کارشناسان عرصه برندینگ می‌توان به راهکارهای ارزشمندی دست پیدا کرد.